Bugungi kunda odam savdosi va voyaga yetmaganlarni majburiy mehnatga jalb qilish global muammo bo‘lib, u nafaqat inson huquqlarining qo‘pol ravishda buzilishiga, balki jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy barqarorligiga ham jiddiy xavf soladi. Ushbu jinoyatlarning oldini olish va ularga qarshi kurashish har bir davlatning ustuvor vazifalaridan biridir.
Odam savdosi - bu zo‘rlik ishlatish, tahdid qilish, firibgarlik yoki boshqa usullar yordamida odamlarni ekspluatatsiya qilish maqsadida sotish, sotib olish yoki tashish bilan bog‘liq noqonuniy harakatdir. Bu jinoyat odatda majburiy mehnat, fohishabozlik, qullik yoki organ savdosi kabi sohalarda sodir etiladi.
Voyaga yetmaganlarni majburiy mehnatga jalb qilish inson huquqlarining qo‘pol buzilishi hisoblanadi. Bu holat ko‘pincha qishloq xo‘jaligi, qurilish, maishiy xizmat ko‘rsatish va boshqa sohalarda kuzatiladi. Bunday ekspluatatsiya voyaga yetmaganlarning sog‘lig‘iga, ta’lim olish imkoniyatlariga va kelajakdagi hayotiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksida odam savdosi va voyaga yetmaganlarni majburiy mehnatga jalb qilish bo‘yicha qattiq jazo choralari nazarda tutilgan. Xususan, odam savdosi bilan shug‘ullangan shaxslar uzoq muddatli qamoq jazosi bilan jazolanadi. Voyaga yetmaganlarni ekspluatatsiya qilish ham qattiq jazolanib, huquqbuzarlarga nisbatan sud tomonidan qat’iy choralar ko‘riladi.
Odam savdosi va voyaga yetmaganlarni majburiy mehnatga jalb qilishga qarshi kurashish faqat huquq-tartibot organlarining emas, balki butun jamiyatning vazifasidir. Har bir fuqaro bu jinoyatlarning oldini olishga hissa qo‘shishi, huquqbuzarliklar haqida xabar berishi va bolalar huquqlarini himoya qilishga o‘z ta’sirini o‘tkazishi lozim.
Жиноят ишлари бўйича
Хива шаҳар судининг девонхона мудири
И.Аллаберганов
